Bezpieczna kuchnia

Kuchnia w domu powinna wyglądać jak dobrze zorganizowany warsztat, w którym wszystko jest pod ręką i nic nie zawadza. Dobrze jest zachować konfigurację "trójkąta roboczego" Tworzą go trzy elementy wyposażenia: zlewozmywak, kuchenka i lodówka.

Na żadnym z jego trzech boków nie powinny znajdować się drzwi, natomiast przy jednym z urządzeń musi znaleźć się stanowisko robocze - blat. Aby zapewnić wygodę, boki trójkąta nie mogą być krótsze niż 3 i dłuższe niż 6 metrów.

Strefy

Dużą kuchnię należy podzielić na trzy strefy. W przeznaczonej do gotowania powinno znaleźć się wszystko, co służy przechowywaniu żywności i przyrządzaniu dań: schowki na produkty żywnościowe, kuchenka, lodówka, blaty robocze, zlewozmywak, szafki na naczynia itp. W jadalni, gdzie spożywamy posiłki, stoją stół i krzesła. Strefa porządkowa obejmuje urządzenia i środki pozwalające utrzymywać higienę: zmywarkę do naczyń, podręczny zestaw środków czystości.

W kuchni należy zadbać o właściwe, funkcjonalne oświetlenie. Blaty robocze, kuchenka, powinny być oświetlone jasno, w taki sposób, by nie powstawały drażniące refleksy. Główny blat roboczy może być umieszczony przy oknie, aby wykorzystać naturalne światło.

Jeśli wydzielimy w kuchni część jadalną, powinniśmy umieścić nad nią lampę, by na czas posiłku móc zgasić światło w części roboczej. Ponadto miękkie, łagodne światło takiej lampy uczyni nasze wnętrze przytulniejszym.

Warto też pomyśleć o osobnych źródłach światła w głębszych schowkach, tak by poszukiwanie przypraw, produktów lub ściereczek nie sprawiało problemu.

Ustawienie

W pobliżu wszystkich urządzeń zasilanych prądem umieszczamy gniazdka, najlepiej podwójne, w liczbie dwa razy większej niż potrzeba. Dzięki temu pozbędziemy się wijących się kabli przedłużaczy.

Kuchnia powinna być łatwa do sprzątania. Podłogę najlepiej pokryć płytkami lub łatwo zmywalną wykładziną, ściany natomiast specjalną farbą, tapetami lub boazerią. W okolicach zlewozmywaka i kuchenki dobrze jest położyć kafelki.
W oknie wieszamy łatwe do prania zasłony i firanki. Praktycznym rozwiązaniem w oknach kuchennych będzie również montaż rolet, które można przecierać na mokro.

Kuchenkę ustawiamy w pobliżu kratki wentylacyjnej. Najlepiej jeśli zainstalujemy nad nią okap pochłaniający zapachy wydzielające się podczas gotowania.

Bezpieczeństwo

Ze względów bezpieczeństwa kuchenka nie może znaleźć się ani przy drzwiach - otwierając je możemy wylać gorącą zawartość garnka, ani przy oknie - może zapalić się firanka. Nie należy umieszczać jej także obok lodówki.
W kuchni, podobnie jak i w łazience, podłoga powinna być wyłożona materiałem antypoślizgowym.

Wysokość szafek, blatów oraz urządzeń musi być taka, by podczas pracy ograniczyć schylanie się i stawanie na palcach. Szafki nie mogą wisieć za nisko, by przy ich otwieraniu nie uderzyć się w głowę.
Ostre narzędzia najlepiej przechowywać w specjalnych stojakach albo pojemnikach w szufladzie.

Substancje toksyczne trzymamy wysoko w szafkach zamykanych na klucz. W łatwo dostępnym miejscu umieszczamy natomiast podstawowe środki opatrunkowe.

Jeśli w domu są małe dzieci, warto pomyśleć o barierce ochronnej wokół górnej krawędzi kuchenki i zaślepkach do zatykania nieużywanych gniazdek. Lepiej także zrezygnować z długich obrusów, a czajnik elektryczny umieścić w taki sposób, by uniemożliwić maluchowi ściągniecie go z szafki za przewód elektryczny.

Ergonomia

Większość szafek kuchennych ma szerokość: 30, 45, 60 lub 90 cm, wiszące mają zwykle wysokość 55-100 cm. Półki, do których sięgamy najczęściej, powinny być na wysokości maksymalnie 200 cm, pozostałe nie wyżej niż 240 cm od podłogi. Szerokość blatów roboczych powinna mieć 60 cm.

Przestrzeń pomiędzy blatem a wiszącymi szafkami powinna wynosić ok. 60 cm, między płytą kuchenki a wyciągiem - do 90 cm.
Zalecane wysokości blatów:

- praca na stojąco: 75-85 cm,

- spożywanie posiłków: 75-78 cm,

- praca na siedząco: 70-75 cm,

- zlewozmywak: 90 cm.

Najdłuższy powinien być blat, na którym przygotowywane są posiłki, powinien być żaroodporny, aby można było postawić gorący garnek.

Najtrwalsze, a zarazem najdroższe blaty są z kamieni naturalnych - granitu i marmuru. Najmniej odporne są blaty drewniane i z laminowanej płyty wiórowej. Klasa średnia to blaty z corianu, postformingu, konglomeratu granitowego lub marmurowego, z płytek ceramicznych.

Zmywarkę ustawia się z prawej lub lewej strony zlewozmywaka.
Meble w kuchni powinny być ustawione zgodnie z kolejnością pracy, np. od lewej do prawej: lodówka, zmywarka, zlewozmywak, kuchenka - przedzielone blatami roboczymi.

Optymalne odległości między poszczególnymi urządzeniami powinny wynosić:

- lodówka - zlewozmywak: 120-210 cm,

- zlewozmywak - kuchenka: 120-210 cm,

- lodówka - kuchenka: 120-270 cm.

Jeżeli mamy dużą kuchnię, lepiej nie zwiększać odległości, bo będziemy biegać między szafkami.

Wygodniej, ale drożej

Sprzęty kuchenne do zabudowy są droższe od wolno stojących, a i meble do nich nie są tanie. Zabudowa chłodziarki kosztuje zwykle 80-90 proc. ceny samego urządzenia. Jednak kuchnia wygląda efektowniej. Decydując się na sprzęt do zabudowy warto rozważyć kupno oddzielnie płyty kuchennej i piekarnika. Ten ostatni można wtedy zamontować na wysokości ok. 1,20-1,50 m. Unikniemy w ten sposób niewygodnego schylania się. Można też podnieść o ok. 20-30 cm zmywarkę i umieścić ją pod piekarnikiem.

Podobnie należy zamontować kuchenkę mikrofalową, np. podwieszając pod szafką.

Nad płytą kuchenną warto zamontować pochłaniacz zapachów lub okap z wyciągiem. Ten ostatni można zastosować tylko wtedy gdy w pomieszczeniu jest dodatkowa wentylacja.

Kupując chłodziarkę z zamrażarką, warto wydać więcej o ok. 100 do 200 zł i nabyć model, w którym komora zamrażarki jest na dole, a chłodziarki nad nią. Współczesne modele lodówek posiadają trzecią komorę 0°C, zapewniającą optymalną wilgotność i służącą do dłuższego przechowywania świeżych, nie zamrożonych produktów.

Kuchnia inaczej

Standardowa aranżacja kuchni to ciąg szafek ustawionych pod ścianami. Dysponując jednak dużym pomieszczeniem można pokusić się o ustawienie blatu kuchennego z płytą grzejną na środku pomieszczenia. Do tego zestawu można dołożyć mały zlew i ekspres do kawy. Nad takim stanowiskiem należy oczywiście zamontować okap i dodatkowe oświetlenie.