Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kiedy komornik ci pomoże

Teresa Semik
Czy jesteśmy w stanie wyegzekwować od dłużników nasze pieniądze, mając wyrok sądu?
Czy jesteśmy w stanie wyegzekwować od dłużników nasze pieniądze, mając wyrok sądu? fot. 123rf
Mało kto wie, jak należy się zabrać za skuteczne wyegzekwowanie pieniędzy od dłużnika, nawet jeśli ma w ręku prawomocny wyrok sądu. Jak trzeba to zrobić i kto ponosi koszty - pisze Teresa Semik.

Masz w ręku wyrok sądowy lub jakąkolwiek urzędową decyzję, zgodnie z którą należą ci się pieniądze, ale nie wiesz, co z tym dalej zrobić. Kto w twoim imieniu powinien wyegzekwować tę kwotę? Pewnie komornik, ale czy ty masz go szukać, czy on przejmuje inicjatywę? Jaka jest procedura wyegzekwowania pieniędzy od dłużnika i ile to kosztuje ? Pokazujemy krok po kroku, jak sobie z tym poradzić.

Co wolno komornikowi

W Polsce panuje powszechne przekonanie, że sądowe wyroki można oprawić w ramkę i powiesić na ścianie, bo na zwrot zasądzonych pieniędzy nie ma co liczyć. Tymczasem zgodnie z przepisami komornik ma działać sprawnie i bez zbędnej zwłoki. Co to w praktyce oznacza, skoro nie jest określony czas, w którym powinien wykonać wszystkie czynności nałożone na niego przez sąd i wyegzekwować dług, na który czeka wierzyciel? - Komornik powinien dążyć do maksymalnie szybkiego zaspokojenia roszczeń wierzycieli, jednak przy uwzględnieniu praw dłużnika, a one są rozbudowane i trzeba je brać pod uwagę - mówi Rafał Łyszczek, przewodniczący Rady Izby Komorniczej w Katowicach. - Komornik nie może zapominać o poszanowaniu godności dłużnika jako człowieka. Często wierzyciel oczekuje, że zdejmiemy z dłużnika ubranie i zabierzemy mu wszystko, co ma w lodówce. W świetle prawa nie jest to dopuszczalne. Bywa też, że z pensji dłużnika nie można zająć ani złotówki, ponieważ przepisy prawa pracy zawierają regulacje o minimalnym jego wynagrodzeniu, które nie podlega egzekucji.

Mocna pozycja wierzyciela

Dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do %07przeprowadzenia egzekucji. Koszty ściągane są wraz z egzekwowanym roszczeniem. Jego wysokość ustala komornik. To od wierzyciela zależy, czy egzekucja będzie się toczyć i w jakim zakresie.

Krok pierwszy

Trzeba uzyskać tzw. tytuł egzekucyjny (w większości są to orzeczenia sądów), a następnie musi zostać nadana klauzula wykonalności. Taki dokument stanowi tzw. tytuł wykonawczy, który jest podstawą do wszczęcia egzekucji sądowej. Sąd potwierdzi, na przykład, zaległości w zapłacie czynszu czy brak wynagrodzenia za wykonany remont.

Krok drugi

Jeśli wierzyciel uzyskał w sądzie korzystne dla siebie rozstrzygnięcie, to zanim uda się z nim do komornika, powinien napisać do sądu dodatkowy wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności. Klauzula wykonalności, to dodatkowa pieczęć, najczęściej w czerwonym kolorze, którą sąd przybija na odpisie wyroku, aby potwierdzić, że jest on wykonalny i można go egzekwować w drodze przymusu państwowego. Bez tej klauzuli nie jest możliwe prowadzenie egzekucji przez komornika. Sąd nada klauzulę wtedy, kiedy wyrok jest prawomocny (co do zasady, bo są wyjątki). Są tytuły egzekucyjne, które nie pochodzą od sądu, ale obowiązują, np. na podstawie ugody zawartej przed mediatorem lub zawartej w aktach notarialnych.

Krok trzeci

Z tytułem wykonawczym z nadaną klauzulą wykonalności idziemy do komornika.

Ważne! Jak wybrać komornika

Znowelizowane w 2007 r. prawo daje wierzycielowi możliwość wyboru komornika na terenie całej Polski. Jedynym ograniczeniem jest to, że nie może takich spraw prowadzić komornik, u którego zaległości przekraczają 6 miesięcy.

- Do komornika przynosimy oryginał tytułu wykonawcze-go z nadaną klauzulą, a nie kopię czy ksero tego doku-mentu - przypomina Rafał Łyszczek, przewodniczący Rady Izby Komorniczej w Katowicach. - Do tego wyroku sądu należy dołączyć wniosek, który musi zawierać oznaczenie wierzyciela, jego adres, a także oznaczenie dłużnika wraz z adresem, siedzibą firmy itp. i określeniem roszczenia, sposób egzekucji oraz podpis. Po jego wypełnieniu zostaje wszczęta egzekucja. W praktyce wygląda to tak, że każdy komornik ma w swojej kancelarii wzór wniosku i udostępnia go do wypełnienia. Komornik jest związany treścią wniosku co do sposobu egzekucji.

Jeżeli wierzyciel nie wie, gdzie pracuje dłużnik, ale chce, w razie ewentualnego ustalenia przez komornika miejsca jego zatrudnienia, by roszczenie zostało zaspokojone z wynagrodzenia za pracę, to wpisuje to do wniosku. Jeżeli wierzyciel wskazuje, że dłużnik ma au-to, działkę w górach i domaga się egzekucji z tego właśnie majątku, to komornik wszczyna egzekucję z uwzględnieniem tych żądań. Im więcej we wniosku wskazanych jest sposobów egzekucji, tym większy zakres uprawnień komornika i większe szanse na zaspokojenie roszczeń. Może się bowiem okazać, że np. działka w górach jest własnością siostry dłużnika, a samochód - żony, z którą ma on rozdzielność majątkową. Komornik w takich sytuacjach zmuszony jest umorzyć postępowa-nie. Trzeba brać pod uwagę i to, że czasem dłużnicy dysponują majątkiem, który nie stanowi ich własności. Tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania konkretnych ruchomości, indywidualnie oznaczonych nieruchomości albo do opróżnienia pomieszczenia upoważnia do pro-wadzenia egzekucji nie tylko przeciwko dłużnikowi, lecz przeciwko każdemu, kto tymi rzeczami włada.

Warto wiedzieć, że...

Na spłatę długów można zabrać dłużnikowi:

50 proc. jego wynagrodzenia (netto), a na długi alimentacyjne - 60 proc. (netto).

Wolne od egzekucji jest minimalne wynagrodzenie brutto, czyli 1.317 zł w tym roku, chyba że są to alimenty.

Pamiętaj!

Na czynności komornika można złożyć skargę w sądzie rejonowym, jeśli uznamy, że np. egzekwuje roszczenie opieszale, nie reaguje na próbę ukrycia długu. Właściwym do rozpoznania skargi jest sąd, przy którym działa komornik.


Uwaga! Nie podlegają egzekucji

* przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu

* zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca

* narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem jednak pojazdów mechanicznych

* przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty

* służące do wykonywania praktyk religijnych oraz

* przedmioty codziennego użytku, które mogą być

* sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości,

* dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową.

Opłaty i procedury odzyskiwania długu przez komornika

Ile to kosztuje?

Wierzyciel może zlecić komornikowi - za wynagrodzeniem - poszukiwanie majątku dłużnika. Dzieje się tak wtedy, kie-dy wierzyciel nie posiada żadnych informacji o dłużniku. Kosztuje to obecnie 81,50 zł. Uzyskiwanie określonych in-formacji w urzędach też jest odpłatne.

Opłata od wyegzekwowanych świadczeń (obowiązująca od czerwca 2010 r.), uzależniona jest od tego, z jakiego majątku to świadczenie zostanie wyegzekwowane.

W sprawach o egzekucję ze świadczeń pieniężnych (np. sprzedaż ruchomości) opłata stosunkowa wynosi 15 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie może być niższa niż 1/10 i nie wyższa niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jeżeli egzekucja jest z rachunku bankowego, świadczenia o pracę, świadczenia społecznego, zasiłku dla bez-robotnych, stypendiów, dodatku szkoleniowego wówczas wynosi 8 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie mniej niż 1/20 i nie więcej niż dziesięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jeśli roszczenie wynosiło np. 2 tys. zł, to opłata egzekucyjna w pierwszym przypadku wyniesie 300 zł, w drugim - 160 zł. Opłatę ponosi dłużnik.

Wierzyciel powinien się liczyć z tym, że będzie musiał po-nieść pewne wydatki. Prawo mówi, że komornik może uzależnić dokonanie czynności od zapłacenia zaliczki przez wierzyciela. Jeśli komornik chce się dowiedzieć, czy dłużnik pracuje, musi w ZUS-ie zapłacić za udzielenie tych informacji 36,15 zł. Jeżeli egzekucja okaże się skuteczna, to tę opłatę poniesie ostatecznie dłużnik. Często jednak dłużnicy nie mają majątku ponieważ albo go utracili wcześniej, albo ukryli skutecznie, choć grozi za to odpowiedzialność karna.

Prawa osób trzecich

Komornik przychodzi do dłużnika jako wykonawca decyzji sądu. Dłużnicy niejednokrotnie przygotowują się do egzekucji i pozbywają majątku. Rafał Łyszczek spotkał się w swojej pracy komorniczej z taką sytuacją, w której po-nad 90-letnia staruszka była właścicielką motocykla harleya-davidsona, na który nie byłaby w stanie wsiąść. Za to jej syn, dłużnik nie posiadał żadnego majątku.

- Komornik może zająć każdą ruchomość, która znajduje się we władaniu dłużnika - wyjaśnia komornik. - Jeśli harley-davidson zaparkowałby przed posesją dłużnika, także ten motor. Władanie jest określonym stanem faktycznym.

Ale czy można zająć rower, komputer dziecka dłużnika?

- Jeśli byłby to rower dziecięcy, to trudno domniemywać, że dłużnik nim włada - mówi Rafał Łyszczek. - A duży rower? To już zależy od oceny stanu faktycznego. Rower może być prezentem podarowanym przez krewnego i jest we władaniu dziecka dłużnika. W przypadku zajęcia ruchomości będącej we władaniu dłużnika, która nie jest jego własnością, osobom trzecim przysługuje powództwo przeciwegzekucyjne, składane do sądu.

Pamiętaj!

Jeżeli w czasie zajęcia ruchomości dłużnik twierdzi, że to nie jest jego własność, komornik ma obowiązek wpisać tę deklarację do protokołu i po-wiadomić właściciela, któremu w ciągu miesiąca przysługuje powództwo przeciwegzekucyjne do sądu. To sąd bada prawo, a nie komornik.

Czytaj akta

Komornik stwierdza każdą czynność egzekucyjną protokołem, który winien zawierać:

- oznaczenie miejsca i czasu wykonanej czynności

- imiona i nazwiska stron oraz innych osób uczestniczących w egzekucji

- sprawozdanie z przebiegu egzekucji

- wnioski i oświadczenia obecnych osób

- wzmiankę o odczytaniu protokołu

- podpisy obecnych lub wzmiankę, dlaczego brakuje ich podpisów

- podpis komornika.

Nie tylko wierzyciel, ale i dłużnik ma prawo wglądu w protokół i akta komornika. Strony mogą robić z nich odpisy. Wierzyciel i dłużnik mogą być obecni przy czynnościach egzekucyjnych. Na ich żądanie lub według uznania komornika mogą być obecni też świadkowie.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto