Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Rozmowa z prof. Ireną Krupką-Matuszczyk

Krystyna Bochenek
Krystyna Bochenek: Czy lęk jest jedną z najczęściej przeżywanych emocji w życiu? Irena Krupka–Matuszczyk: Tak. Odczuwają go wszyscy, zdrowi, jak i cierpiący na rozmaite choroby.

Krystyna Bochenek: Czy lęk jest jedną z najczęściej przeżywanych emocji w życiu?
Irena Krupka–Matuszczyk:
Tak. Odczuwają go wszyscy, zdrowi, jak i cierpiący na rozmaite choroby. Poczynamy się w lęku i umieramy w lęku. Lęk jest jednak emocją nie tylko negatywną, ale i pozytywną. Ludziom pierwotnym dodawał sił do przetrwania. Mobilizował do walki o byt. Lęk można opisać jako odczuwanie nieuzasadnionych obaw lub zagrożenia o różnym nasileniu i różnym czasie trwania. Trzeba jednak odróżniać lęk od strachu, który odczuwamy jednorazowo w określonych sytuacjach. Synonimami lęku są panika, niepokój.

KB: Kiedy lęk staje patologią?
IKM:
Kiedy utrudnia nam codzienną egzystencję, wykonywanie pracy, zaburza życie rodziny, gdy nie pozwala na swobodę. Ocenia się, że jeden na czworo zdrowych ludzi w jakimś okresie swojego życia przeżywa lęk, a jeden na dziesięcioro ma zaburzenia lękowe. Częściej występują one u kobiet. I trzeba je leczyć. Ok. 10 proc. pacjentów zgłasza się do lekarza rodzinnego z objawami zaburzeń lękowych. Poci się, ma bóle głowy, zawroty głowy, kołatanie serca, uczucie umierania. Wykonuje się szereg badań, szukając np. choroby wieńcowej, gdy w rzeczywistości badania wykazują brak zmian organicznych w sercu. Wtedy wiadomo na pewno, że to po prostu zaburzenia lękowe.

KB: Jak rozpoznać lęk?
IKM:
Objawy lęku mogą przyjmować postać zawrotów głowy, braku równowagi, poczucia omdlewania lub oszołomienia, dziwności, nierealności otoczenia lub samego siebie, obawy przed nagłą śmiercią, trudności w połykaniu, oddychaniu, bólów w klatce piersiowej, drżenia, dygotania, czerwienienia się, dreszczy, nudności, nagłej potrzeby skorzystania z ubikacji. Zaburzenia lękowe mogą przebiegać jako napady paniki. Równocześnie pojawiają się zaburzenia zachowania oraz wewnętrznie odczuwany stan przerażenia i oszołomienia. Trzeba wyraźnie powiedzieć, że osoby z zaburzeniami lękowymi nie są hipochondrykami. Ci ludzie naprawdę cierpią. Bez fachowej pomocy często sięgają po alkohol. Mają zaburzenia snu. Charakterystyczne dla tych pacjentów są problemy z zaśnięciem. Najlepiej czują się rano. Inaczej rzecz ma się w przebiegu depresji, gdzie chory szybko zasypia, ale budzi się w złym nastroju, niewyspany.

KB: W którym roku życia najczęściej występują zaburzenia lękowe?
IKM:
Niestety najczęściej dotyczą młodych ludzi między 10 a 35 rokiem życia. Nasza młodzież jest więc najbardziej zagrożona m.in. fobią szkolną.

KB: Jak się leczy zaburzenia lękowe?
IKM:
Farmakologicznie – podając określone leki oraz psychoterapią. Leki pozwalają chorym wyciszyć m.in. negatywne odczucia ze strony serca, co jest niezwykle ważne dla tych pacjentów.

KB: Skąd się biorą fobie i lęki?
IKM:
Freud powiedział, że nasze lęki biorą się z okresu dzieciństwa i miał świętą rację. Z okresu dzieciństwa pochodzą np. lęki przed ciemnością, myszami, pająkami, ciasnymi pomieszczeniami.

KB: Jeśli dziecko boi się zasnąć przy wyłączonej lampie to trzeba ją zapalić?
IKM:
Oczywiście. Należy lęk wyciszyć. W końcu samo kiedyś zgasi tę lampkę.

KB: Czy lęk może być formą paranoi?
IKM:
To potoczne określenie. Paranoi towarzyszą omamy, wizje, urojenia, głosy, które słyszymy choć nikt innych z otoczenie ich nie odbiera.

KB: Czy lękowi towarzyszy depresja?
IKM:
U 40 do 80 proc. chorych wraz z depresją występują różne rodzaje lęków.

KB: Co się wtedy leczy?
IKM:
Depresję. Lekami, które trzeba wesprzeć psychoterapią.

KB: Co to są zaburzenia adaptacyjne?
IKM:
Często występują u osób, które rozpoczęły służbą wojskową, czyli u rekrutów. Zwykle pojawiają się po miesiącu od momentu rozpoczęcia służby. Nie bez znaczenia jest oczywiście fakt, że do wojska idą ludzie młodzi
18-, 19-letni, z nieukształtowaną w pełni osobowością, co sprzyja powstawaniu zaburzeń. Mamy z nimi też do czynienia w okresie żałoby, ich objawem jest hospitalizm dziecka, czyli charakterystyczne kiwanie się dzieci, a więc choroba sieroca. Są one spowodowane osamotnieniem. Te zaburzenia lękowe są typowe dla osób, która nagle zostały pozbawione pracy. Aby jednak mówić o zaburzeniach adaptacyjnych u cierpiącego na nie człowieka, muszą wystąpić trzy spośród siedmiu różnych objawów takich jak np. zamartwianie się, bezradność, brak codziennej aktywności, depresja.

KB: Co przy zaburzeniach lękowych należy wyeliminować w pierwszej kolejności?
IKM:
Zaburzenia snu. Trzeba spać dobrze. Śpiąc wypoczywać, regenerować siły. Nie bez powodu najwięcej samobójstw u osób po 55 roku życia odnotowano w godzinach porannych, po bezsennej nocy. Wtedy wszystkie problemy uderzają w nas z większą siłą i niekiedy nas pokonują.

KB: Czy się różnią zaburzenie lękowe od psychozy?
IKM:
Urojenia, omamy, widzenia to cechy charakterystyczne dla psychozy, które przy zaburzeniach lękowych nie występują. Lęku nie wywołują jedynie urojenia wielkościowe, a więc mocy, potęgi seksualnej, bogactwa. Tym urojeniom towarzyszy podwyższony nastrój.

KB: Kto powinien leczyć lęki psychiatra, czy psycholog?
IKM:
Gdy występują zaburzenia snu, sam psycholog sobie nie poradzi, bowiem trzeba włączyć farmakoterapię.

KB: Czy są jakieś mieszanki ziołowe, nie grożące uzależnieniem, którymi możemy sobie pomóc sami?
IKM:
Tak na rynku są dostępne różne preparaty walerianowe oraz zioła np. melisa.

KB: Czy można ją pić długi czas bezkarnie dla naszego zdrowia?
IKM:
Oczywiście. Trzeba jedynie uważać na melatoninę i deprim, które możemy otrzymać bez recepty. Np. deprimu nie należy łykać latem, bowiem na odkrytych częściach ciała utworzą się plamy. Bezpieczny jest zatem zażywany w zimie. Leczy się nim stany lękowo-depresyjne.

KB: Czy wspomagać sen ludzi po 80-tce, którzy zwykle manifestują problemy z zasypianiem?
IKM:
Tak, bowiem dla nich najważniejszy jest nocny wypoczynek.

KB: Niektóre potrawy też mają depresyjne działanie?
IKM:
Potrawy i przyprawy jak np. glutaminian sodu typowy dla chińskiej kuchni. Opisano nawet zespół chińskiej restauracji. Teraz te najbardziej renomowane nie dodają do dań glutaminianu. Warto dodać, że żółty ser też działa depresyjnie. W tym wypadku mówi się o... zespole pizzy, której ser jest nieodłącznym składnikiem.

KB: Czy lęk może wskazywać na rozwój jakiś chorób?
IKM:
Tak, bo zaburzenie lękowe pojawiają się przy chorobie Parkinsona i guzach mózgu. Zresztą zawsze u pacjenta z zaburzeniami lękowymi trzeba wykluczyć inne choroby. Także zażywane przez nas leki np. obniżające ciśnienie mają działanie depresyjne.

KB: Leczy się lęk hipnozą?
IKM:
Tak. Hipnoza to wyłączenie kontroli świadomości, a zatem do tej terapii potrzebna jest zgoda chorego.

KB: Czy przeżywając lęk można sobie zrobić krzywdę?
IKM:
Wszystkie zaburzenia lękowe zwiększają ryzyko samobójstwa.

KB: Czy osoby cierpiące na zespoły natręctw np. sprawdzające po sto razy czy wyłączyły gaz można wyleczyć?
IKM:
Zawsze trzeba próbować. Gdy natręctwa stają się nie do zniesienia i całkowicie niszczą nam życie potrzebna jest pomoc farmakologiczna.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto