Tarnów oazą czystego powietrza w Małopolsce. W mieście pod Górą św. Marcina można oddychać pełną piersią, bez obaw o zanieczyszczenia

Ocena jakości powietrza za rok 2023 – jak czytamy w raporcie GIOŚ - wykazała znaczny spadek zanieczyszczeń pyłowych, a tym samym poprawę jakości powietrza w całym województwie małopolskim. To podzielone jest na trzy strefy. Pierwsza obejmuje Kraków jako aglomerację o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, druga Tarnów, czyli miasto o liczbie mieszkańców powyżej lub zbliżonej do 100 tysięcy oraz pozostały obszar województwa.

Z najnowszego raportu wynika, że to właśnie w Tarnowie, na tle Krakowa i reszty Małopolski, powietrze w ub. roku było najczystsze.

- Pod uwagę wzięto 12 zanieczyszczeń, między innymi dwutlenku siarki, azotu, benzenu, pyłów zawieszonych PM 2,5 i PM 10 oraz występujących w nich: arsenu, niklu, ołowiu czy bezno(a)pirenu. To właśnie ten ostatni był tarnowską zmorą. Co roku notowaliśmy jego przekroczenia. Jeszcze 20 lat temu było to nawet 20 nanogramów na metr sześcienny. W ubiegłym roku udało się zmieścić w normie wyznaczonej przez Unię Europejską, która wynosi jeden nanogram na metr sześcienny. To nasz duży sukces – wylicza Marek Kaczanowski, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska w tarnowskim magistracie.

Benzo(a)piren jest rakotwórczą substancją zanieczyszczającą. Powstaje głównie podczas spalania węgla i drewna do celów grzewczych, ale może być też efektem ubocznym działalności przemysłowej. Wdychanie benzo(a)pirenu przyczynia się do powstania raka płuc i raka pęcherza moczowego, natomiast fizyczny kontakt z tą substancją prowadzi do raka skóry. Benzo(a)piren może mieć też negatywny wpływ na płodność, a także stanowi zagrożenie dla rozwoju układu nerwowego dzieci w łonie matki. 

W Tarnowie zdarzyły się wprawdzie dni, kiedy poziom zanieczyszczenia powietrza pyłem PM 10 przekraczał ustalone normy. W skali całego roku było ich w sumie jednak kilkanaście, podczas gdy dyrektywa unijna dopuszcza 35 dni z takimi przekroczeniami. Średnioroczne stężenie PM 10, które odnotowano w Tarnowie w ub. roku również było przez połowę niższe, niż mówią o tym wytyczne.

- To efekt wielu różnych czynników. Z pewnością wpływ na to miała pogoda - stosunkowo lekkie zimy, a przez to mniej uciążliwości związanych z sezonem grzewczym, a przy okazji sprzyjające wiatry, które szybko usuwały zanieczyszczenia. Tych z pewnością jest mniej również dzięki temu, że w mieście systematycznie od wielu lat usuwane są kopciuchy – mówi Marek Kaczanowski.

Ten proces w ostatnim czasie mocno przybrał na sile m.in. dzięki takim programom, jak: „Czyste Powietrze” czy „Ciepłe Mieszkanie”. Również miasto ze swoich środków dofinansowuje wymianę pieców. W tym roku na ten cel ma być zabezpieczona jeszcze większa pula środków.

- Czyste powietrze to zysk dla wszystkich. Przede wszystkim zdrowotny. Stąd nie można spocząć na laurach, ale trzeba działać dalej, aby te wyniki były za rok jeszcze lepsze - mówi Marek Kaczanowski.

Jedyne przekroczenia, które odnotowano w ub. roku w Tarnowie dotyczyły poziomu ozonu, ale to akurat związane było z tym, że powietrze nad miastem było czystsze i bardziej przejrzyste. Masy powietrza zanieczyszczonego ozonem napłynęły spoza miasta, a niejednokrotnie spoza kraju.