W nyskiej katedrze, w konfesjonałach są skrzynki kontaktowe, za pomocą których podziemna opozycja kontaktuje się ze sobą! - alarmowały raporty SB w Nysie z czasów stanu wojennego. - Tysiące ludzi przyszło na mszę w katedrze, zorganizowaną z okazji święta 3 Maja - donosił kolejny raport. Od tamtych wydarzeń upłynęło 40 lat i coraz bardziej giną w niepamięci. Instytut Pamięci Narodowej z pomocą organizacji społecznych prowadzi od 2008 roku naukowy projekt badawczy „Encyklopedia Solidarności”, którego celem jest opisanie tamtych wydarzeń, zebranie dokumentów i relacji ich uczestników. Jest to tym bardziej trudne, że po 13 grudnia 1981 roku, czyli po ogłoszeniu stanu wojennego, tysiące ludzi zaczęło działalność konspiracyjną, nielegalną, prowadzoną pod groźba represji. Nikt z nich nie myślał wtedy, żeby dokumentować swoje wysiłki.
Niedawno ukazał się piąty tom Encyklopedii Solidarności. Na zaproszenie przewodniczącego NSZZ Solidarność” z Nysy Henryka Szewczyka, do nyskiego muzeum przyjechał 26 kwietnia dr Łukasz Sołtysik, historyk Instytutu Pamięci Narodowej, który redaguje część dzieła poświęconą działaczom z Dolnego Śląska i Opolszczyzny.
- We wszystkich 5 tomach Encyklopedii Solidarności znalazło się 10 biogramów działaczy z Ziemi Nyskiej - mówi dr Łukasz Sołtysik. - Kilka dodatkowych biogramów można odnaleźć w internecie na stronie www.encysol.pl. Jest też kilka haseł rzeczowych, dotyczących struktur związku, wydarzeń, publikowanych gazetek, które są związane z tym regionem.
Pomóż udokumentować dzieje "S"
W najnowszym tomie 5 znalazło się hasło o Solidarności w Zakładach Urządzeń Przemysłowych w Nysie. Jest biogram Władysława Bolechowa i Andrzeja Boruli. Są hasła o Federacji Młodzieży Szkolnej, zawiązanej przez uczniów szkół średnich w 1981 roku. Wcześniej opublikowano informacje o Januszu Sanockim, Franciszku Szelwickim z Otmuchowa czy Bogusławie Podborączyńskim z Nysy, najprawdopodobniej jedynej na Opolszczyźnie śmiertelnej ofierze represji w czasie stanu wojennego. Z całej Opolszczyzny we wszystkich tomach znalazły się tu biogramy ok. stu działaczy i 20 haseł rzeczowych.
- Czekamy na kolejne propozycje biogramów czy haseł rzeczowych. Osób, które powinny trafić do Encyklopedii Solidarności z pewnością jest więcej. Będziemy się starać udokumentować taką działalność, bowiem warunkiem publikacji jest pełne udokumentowanie informacji o prezentowanej osobie - mówi dr Łukasz Sołtysik. - Ziemia Nyska na tle Śląska Opolskiego była bardzo prężnym ośrodkiem, bardzo samorządnym. Takich osób może być nawet kilkadziesiąt. Historia opozycji, Solidarności na Ziemi Nyskiej jest warta osobnej, szczegółowej monografii i czeka na swojego historyka.
Na spotkanie promujące w Nysie Encyklopedię Solidarności przyszli świadkowie i uczestnicy tamtych wydarzeń, także po to, aby podzielić się swoimi refleksjami i zadeklarować chęć przekazania swoich relacji. Już pojawiły się propozycje nowych tematów do zbadania, jak choćby wspomniane przez Jacka Szumańskiego nyskie Duszpasterstwo Ludzi Pracy.
Wskaźnik Bogactwa Narodów, wiemy gdzie jest Polska
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
